Odszkodowania
Projnorm przeprowadził w minionych latach wiele wycen, na podstawie których posiadacze nieruchomości otrzymywali wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości. Właściciele gruntów ubiegali się na podstawie naszych opinii m.in. o wynagrodzenia znane powszechnie jako odszkodowania za słupy energetyczne. W ramach regulowania stanu prawnego władania cudzym gruntem dla potrzeb eksploatacji istniejących już urządzeń infrastruktury technicznej (linii przesyłowych), właścicielowi nieruchomości, na której niejednokrotnie od lat istnieją urządzenia przesyłowe, przysługuje:
a) Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości (potocznie nazywane odszkodowaniem) należne właścicielowi gruntu na którym posadowiona jest linia przesyłowa obejmuje cały okres, przez który posiadacz korzystał z rzeczy. Wynagrodzeni za bezumowne korzystanie z terenu można żądać za dziesięć lat wstecz, licząc od dnia złożenia wniosku/pozwu w sądzie. Za wcześniejsze lata żądanie przedawnia się.
Odszkodowanie za słupy energetyczne
Nie wszyscy właściciele nieruchomości uprawnieni do otrzymania odszkodowania za słupy energetyczne wiedzą, że mają do tego prawo. Należy skontaktować się ze specjalistą w celu zbadania stanu prawnego nieruchomości.
b) Wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu obejmuje zawsze:
- wynagrodzenie za korzystanie z nieruchomości przez przedsiębiorcę
Dodatkowo może obejmować również odszkodowanie za:
- obniżenie wartości nieruchomości powstałe na skutek prawnej lokalizacji urządzeń przesyłowych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego albo w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu
- obniżenie wartości nieruchomości powstałego na skutek trwałego posadowienia urządzeń przesyłowych podczas ich budowy
Służebność przesyłu
Służebność przesyłu została wprowadzona do kodeksu cywilnego w sierpniu 2008 roku (Ustawa Kodeks Cywilny art. 3051 – 3054 Dz. U. nr 16, poz. 93 z 1964r.), w celu uregulowania stosunków prawnych dotyczących urządzeń przesyłowych między przedsiębiorcami przesyłowymi i właścicielami nieruchomości, na których takie urządzenia się znajdują, oraz ułatwienia dalszych inwestycji w sieci przesyłowe, gdyż służebność taka może być ustanowiona także w odniesieniu do urządzeń dopiero planowanych.
Służebność przesyłu określa zakres, w jakim właściciel linii przesyłowy (np. zakład energetyczny, zakład wodno-kanalizacyjny, zakład gazowniczy, zakład ciepłowniczy) może korzystać z cudzej nieruchomości, na której znajdują się lub mają się znajdować jego urządzenia przesyłowe. Powyższe ograniczone prawo rzeczowe pozwala na uregulowanie zaszłości, jaki i daje możliwość wykorzystania nowej regulacji do zabezpieczenia przyszłego interesu prawnego przedsiębiorcy, już na etapie planowania inwestycji.
Ustanowienie prawa służebności przesyłu następuje na podstawie umowy (w formie aktu notarialnego) między właścicielem nieruchomości a przedsiębiorcą na warunkach odpłatnych bądź nieodpłatnie. Jeśli uregulowanie stosunków pomiędzy właścicielem nieruchomości a przedsiębiorcą w drodze umowy jest niemożliwe, służebność przesyłu można ustanowić sądownie.
W przypadku umownego ustanawiania służebności przesyłu strony mogą wesprzeć się opinią rzeczoznawcy majątkowego w tym zakresie. W przypadku sądowego ustanowienia służebności, sąd określa to wynagrodzenie na podstawie opinii sporządzonej przez biegłego sądowego.
Rzeczoznawcy z Projnorm pomagają również właścicielom gruntów w ustaleniu wynagrodzenia za służebność przesyłu. Może ona zostać ustanowiona jeszcze przed posadowieniem urządzeń przesyłowych, jak i wówczas, gdy słupy stoją już od lat. Umowa zawarta pomiędzy dwoma stronami jest konieczna, inaczej o sprawie rozstrzyga sąd.
Wymagane dokumenty
- numer księgi wieczystej dla nieruchomości, na której posadowiono urządzenia przesyłowe
- mapa zasadnicza lub sytuacyjna w skali 1:500 lub 1:1000 z naniesiona infrastrukturą techniczną, na okoliczność wykazania istnienia oraz miejsca ulokowania na nieruchomości urządzeń przesyłowych
- wypis z ewidencji gruntów dla nieruchomości (działek), na której posadowiona jest infrastruktura techniczna,
- zaświadczenie o przeznaczeniu gruntu we wszystkich dokumentach planistycznych (miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego lub studium gminy) stan na datę złożenia wniosku oraz na datę lokalizacji infrastruktury na nieruchomości*
- w przypadku infrastruktury podziemnej, zwłaszcza sieci gazowej, informacje techniczne dot. samego urządzenia przesyłowego – np. wysokość ciśnienia, średnica urządzenia,
- data wydania decyzji lokalizacyjnej urządzenia
- data wydania decyzji pozwalającej na budowę urządzenia przesyłowego lub data posadowienia urządzenia na nieruchomości np. protokół odbioru
W przypadku określania wartości wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości dodatkowo potrzebne są:
- decyzje podatkowe (podatek od nieruchomości) za okres ostatnich 10 lat
- decyzje określające wysokość opłat za użytkowanie wieczyste gruntu za okres ostatnich 10 lat (w przypadku prawa użytkowania wieczystego gruntu).
- * zaświadczenie o przeznaczeniu gruntu we wszystkich dokumentach planistycznych (miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego lub studium gminy) stan na okres bezumownego korzystania
Służebność drogi koniecznej
Ograniczone prawo rzeczowe określone jako służebność drogi koniecznej służy właścicielom nieruchomości, którzy nie mają dostępu do drogi publicznej. W myśl przepisów Kodeksu Cywilnego, jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej, można za wynagrodzeniem żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia potrzebnej służebności drogowej (służebność drogi koniecznej).
Niejednokrotnie brak odpowiedniego dostępu nieruchomości do drogi publicznej wyklucza nieograniczony i nieskrępowany dostęp do niej. W konsekwencji, właściciel nie może korzystać z nieruchomości zgodnie z jej przeznaczeniem i właściwościami. Przeprowadzenie drogi koniecznej powinno zatem uwzględniać potrzeby takiej nieruchomości oraz stanowić jak najmniejsze obciążenie dla gruntów, przez które droga będzie prowadzić.